Kung sasaksihan ang isinasagawang Traslación ng imahen ng Nuestro Padre Jesús Nazareno tuwing ika-siyam ng Enero taun-taon, at sa tuwing nakakausap natin ang mga di-Katolikong paulit-ulit itong tinutuligsa, hindi talaga maiiwasan na tayo mismo'y mapaisip at magtanong sa ating mga sarili: "Kalabisan na nga ba ang mga pinaggagagawa natin?" Bakit gayon na lamang katindi ang pamimintuhong iniuukol sa isang rebulto lang, habang walang gayong katinding debosyon na makikitang naiuukol sa mismong tunay na presensya ng Panginoong Jesu-Cristo sa Banal na Eukaristiya (halimbawa, sa tuwing nagsasagawa ng mga eucharistic procession)? At kung ang naturang debosyon ay ipinagmamalaki nating tanda ng laganap na paninindigan sa Pananampalatayang Katolika sa Pilipinas, bakit nananatiling hati ang opinyon nating mga Katoliko pagdating sa mga usaping moral gaya ng diborsyo, homoseksuwalidad, pagpaplano ng pamilya, atbp.? Hindi ba't kung talagang "deboto" ka, dapat ay walang pag-aalinlangan ka ring tatalima sa lahat ng mga pagtuturo ng Simbahan, lalung-lalo na sa mga katuruang moral?
Maraming mga tanong na mahirap sagutin dahil kakailanganin mong usisain ang bawat indibiduwal na deboto upang unawain kung ano ba talagang tumatakbo sa mga isip nila sa tuwing pinipintuho nila ang naturang imahen. Hindi ko itinuturing ang aking sarili na isang deboto — bagama't minsan na akong nakapagsimba sa Quiapo at nakahipo sa paanan ng imahen, at nagkataon namang sinundan ito kalaunan ng pagkakaroon ko ng isang malaking desisyong nagdulot ng malaking pagbabago sa buhay ko (na hindi ko na ikukwento kung ano iyon dahil masyado nang pribado) — kaya't wala ako sa lugar para magsalita para sa kanila. Ika nga ni Cardinal Tagle, "To understand the devotee, you have to be a devotee. Only a devotee could best understand a devotee." Ang tanging magagawa ko bilang isang Pilipinong Katoliko ay husgahan ang naturang debosyon batay sa Biblia at sa mga katuruan ng Simbahan:
- Kung ang problema natin ay ang mismong paggawa at pamimintuho sa mga banal na imahen, iyan ay matagal nang nilinaw sa mga Konsilyo Ekumeniko ng Nicaea II, Trent, at Vatican II. Walang kailangang pagtalunan hinggil sa kung ito ba'y isang kaugaliang may pahintulot ng Diyos o wala. Anumang pormal na pinahintulutan ng Simbahan sa kanyang mga konseho ay pinahihintulutan din naman ng Diyos (Mga Gawa 15: 28). "Ang makinig sa inyo ay nakikinig sa akin, ang tumanggi sa inyo ay tumatanggi sa akin, ang tumatanggi sa akin ay tumatanggi sa nagsugo sa akin" — sabi ng Panginoon (Lucas 10: 16).
- Kung ang problema natin ay ang mismong pagsasagawa ng mga seremonyas ng pamimintuho patungkol sa isang banal na bagay, alalahanin nating ang gayong kaugalian ay matatalunton mismo sa mga Judio, lalung-lalo na sa kanilang "debosyon" sa Kaban ng Tipan. [1] Maraming mga elemento ng pagkakatulad: parehong gawa-ng-tao (Exodo 31), parehong may imahen (ang dalawang kerubin sa ibabaw), parehong itinuturing na sagrado, parehong pinaniniwalaang naghihimala, parehong may pahintulot ng Diyos, parehong "dinadasalan" (Josue 7: 6; Mga Hukom 20: 27), parehong ginagawan ng mga seremonyas ng pamimintuho (1 Hari 3: 15; 1 Cronica 16: 4, 6), lalo na sa mga "traslación" ng Kaban (2 Samuel 6). Walang idolatriang nangyayari, [2] sapagkat ang lahat ng mga paggawing ipinatutungkol sa banal na bagay ay pawang relatibong pagsamba lamang. Ibig sabihin, hindi ang mismong banal na bagay ang sinasamba, kundi ang Diyos. Kung paanong ang pamimintuho sa Kaban ng Tipan ay isang relatibong pagsamba sa Diyos, gayon din naman, ang pamimintuho sa imahen ng Nazareno ay maituturing ding relatibong pagsamba sa Panginoong Jesu-Cristo.
Hindi sukatan ng pagsamba ang pagdumog ng mga tao ni ang sidhi ng pamimintuhong ginagawa nila tuwing ika-siyam ng Enero. Hindi porke't nakita mong sukdulang nagsasakripisyo ang isang deboto para lang makalahok sa traslación ay agad-agad mo na ring masasabi na sinasamba na niya ang mismong imahen. Isang araw lang iyan sa buong taon ng isang deboto — hindi iyan ang kabuuan ng kanilang buhay-espirituwal. Tingnan mo rin yung taimtim nilang pagsisimba tuwing Linggo at mga pistang pangilin. Tingnan mo rin yung pila ng mga tao sa kumpisalan sa simbahan ng Quiapo. Tingnan mo rin yung payak na pagsusumikap ng mga deboto na sumunod sa kalooban ng Diyos. Kadalasan, ang pinaka-matalik na pakikipag-ugnayan natin sa Diyos ay nagaganap, hindi sa mga kapansin-pansin at madamdaming pagkilos, kundi sa katahimikan ng ating mga puso (Mateo 6: 5-6).
- "As a general rule, Judaism rejects physical manifestations of spirituality, preferring instead to focus on actions and beliefs . . . Today, Jews do not venerate any holy relics or man-made symbols. But in the history of the Jewish people, there was one exception to this rule. One man-made object was considered intrinsically holy - the Ark of the Covenant." ("The Ark of the Convenant." Jewishvirtuallibrary.org, 2020, www.jewishvirtuallibrary.org/the-ark-of-the-convenant.) [BUMALIK]
- "The Christian veneration of images is not contrary to the first commandment which proscribes idols. Indeed, 'the honor rendered to an image passes to its prototype,' and 'whoever venerates an image venerates the person portrayed in it.' The honor paid to sacred images is a 'respectful veneration,' not the adoration due to God alone: 'Religious worship is not directed to images in themselves, considered as mere things, but under their distinctive aspect as images leading us on to God incarnate. The movement toward the image does not terminate in it as image, but tends toward that whose image it is.'" (CCC 2132) [BUMALIK]
DISCLAIMER:
Ang iyong mga nabasa ay pawang sariling pagpapaliwanag ko lamang bilang isang indibiduwal na Katolikong layko, batay sa aking sariling pagkakaunawa sa mga aral ng Simbahan, at sa gayo'y hindi dapat ituring na opisyal/pormal na kapaliwanagan ng Simbahang Katolika, at hindi rin kumakatawan sa panig ng alinmang samahang pang-Katoliko. — MCJEFF
