Mga Pagmumuni-muni #3

Image by Pedro Ivo Pereira Vieira Pedin from Pixabay

6:50 PM 10/20/2024

Nakakatamad nang Magsulat ng Apolohetika

Bilang isang Cristiano, ang pagtatanggol sa pananampalataya—alalaong-baga'y apolohetika—ay parehong isang karapatan at tungkulin (CCL: canon 229 § 1). Hindi ito dapat ituring na isa lamang libangan, karera, o kabuhayan, bagama't wala namang masama kung nalilibang ka rin dito o kung pinagkakakitaan mo rin ito (upang mapaglaanan mo ito ng karampatang panahon nang di nakokompromiso ang sariling ikabubuhay). Sa kaso ko, iyan lang talaga ang dahilan kung bakit ginawa ko itong blog na ito. Pinagkalooban ako ng Diyos ng maraming oportunidad na pag-aralan ang Pananampalatayang Katolika nang sarilinan (sa pamamagitan ng mga libro, ng internet, at ng biyaya ng sentido komun), anupa't mananagot ako sa harap ng hukuman ni Cristo kung di ko pagsusumikapang ibahagi at ipagtanggol ang Pananampalataya hanggang sa abot ng aking makakaya at nang higit sa karaniwang ginagawa ng marami. Bagama't isa lamang akong layko na walang pormal na edukasyon sa teolohiya, kaakibat ng aking pagiging Cristiano ang pakikibahagi sa maka-propetang gampanin ng Panginoong Jesus (CCC 783, 785), at kabilang na rito ang pagpapatotoo sa Pananampalatayang tinanggap ko. Isa pa, hindi ba't kabilang sa pitong kawanggawang espirituwal ang "paalalahanan ang makasalanan," "turuan ang walang nalalaman," at "pagpayuhan ang nag-aalinlangan?"

How does the laity participate in the prophetic office? They participate in it by welcoming evermore in faith the Word of Christ and proclaiming it to the world by the witness of their lives, their words, their evangelizing action, and by catechesis. This evangelizing action acquires a particular efficacy because it is accomplished in the ordinary circumstances of the world. CCCC 190

Oo, kung minsa'y nakalilibang itong gawin dahil sadyang nakapagpapaligaya sa puso ang mga aral ng Diyos (Lucas 24: 32). Nakagagaan sa kalooban sa tuwing may mga kapwa kang naliliwanagan o naitutuwid mula sa kanilang mga pagkakamali. Subalit habang tumatagal, ang naturang alab ng puso ay unti-unti ring nanghihina't napapalitan ng katamaran. Sa pagdaan kasi ng panahon, mas namumulat ang ating mga mata sa kung gaano ba kalala ang problemang sinisikap nating tugunan. Napagtatanto nating isa itong suliraning di malulutas kahit gugulin pa natin ang buong buhay natin sa pagsagot sa lahat ng mga hamon at tuligsa. Hanggang sa wakas ng daigdig, hindi maglalaho sa mundong ibabaw ang mga katangahan, kamalian, at kasinungalingan. At sa tuwing naiisip ko ang mga ito, nasasabi ko na lamang sa aking sarili, "May saysay pa ba itong mga pinaggagagawa ko?" Sa mga ganitong pagkakatao'y kailangan kong paulit-ulit na paalalahanan ang aking sarili: "Kami'y mga utusang walang kabuluhan; ginawa lamang namin ang dapat gawin." (Lucas 17: 10) Sa huli'y hindi naman talaga mahalaga pa kung may nakikita ba tayong bunga o wala sa ating mga pagpapagal. Ang tanging mahalaga ay tinutupad natin ang ating mga tungkulin.

 

---

 

3:11 PM 10/22/2024

Itinuro ba ni Pope Francis ang Erehiya ng Indifferentism?

Noong nakaraang buwan (ika-13 ng Setyembre), sa ginanap na Interreligious Meeting with Young People, naging laman ng mga balita ang mga salitang tinuran ng Santo Papa:

"All religions are paths to reach God . . . They are—to make a comparison—like different languages, different dialects, to get there. But God is God for everyone." (Source: Vatican News)

Maraming mga pundamentalistang Katoliko ang nabalisa rito at walang pag-aatubuling nagpahayag ng kanilang mga pagrereklamo sa social media. Isa nanaman daw itong malinaw na katibayan na erehe ngang talaga si Pope Francis. Heto na lamang ang mga masasabi ko hinggil sa isyung ito:

1. Bilang Cristiano, tungkulin kong laging igalang ang mga lingkod ng Simbahan (Sirac 7: 29-31; Hebreo 13: 17), lalung-lalo na ang mismong punong kinatawan ng Panginoong Jesus dito sa lupa, ang Santo Papa. Kung sa atin mang palagay ay may mali sa mga sinabi ni Pope Francis, hindi ba't tayo ang dapat unang-unang umuunawa at nagtatanggol sa kanya? Hindi tayo dapat nagmamadaling mambatikos at magreklamo (CCC 2478), at mas lalong di tayo dapat nang-uudyok sa madla na magaklas. Ngayon, kung matapos ng taimtim na pagsisiyasat ay napagtanto nating talaga ngang nagkamali si Pope Francis, pwes idaan natin sa tamang proseso ang pagpapatalastas ng ating mga saloobin (CCL: canon 212 § 1-3). Ipamamanhik at ipauubaya natin sa mga Obispo't Kardenal ang pormal na pakikipag-ugnayan sa Santo Papa upang humiling ng paglilinaw (pagsusumite ng dubia) sa kanyang mga nakapagdududang pananalita.
2. Ano nga ba ang erehiya ng indifferentism? Ito ay ang paniniwala na ang isang tao ay maaaring magtamo ng kaligtasang walang hanggan sa pamamagitan ng pagtalima sa kahit na anong relihiyon hangga't siya'y nagpapaka-bait (Mirari Vos, 13). Ngayon, kung susuriing mabuti ang mga sinabi ni Pope Francis, masasabi ba talaga natin nang walang anumang bahid ng makatuwirang pag-aalinlangan na talaga ngang tahasan niyang itinaguyod ang erehiya ng indifferentism dito? Sabi niya, "All religions are paths to reach God." Hindi naman niya sinabing ang lahat ng mga relihiyon ay mga tiyak, ligtas, di-maglalaho, at di-makapangliligaw na daan, na bilang mga Katoliko'y alam naman nating sa Simbahang Katolika lamang maaaring tumukoy (CCCC 162). Sabi niya, "They are...like different languages, different dialects, to get there." Hindi naman ito katumbas ng pagsasabing ang lahat ng mga wika sa mundo ay pare-pareho lang na mabisang kasangkapan sa pakikipagtalastasan at pagpapahayag ng katotohanan. Ang mga sinabi ni Pope Francis, kung gayon, ay may sapat na katusuhang nakapagbibigay-daan sa isang Katolikong interpretasyon. Sa kabilang banda, oo, may kalabuan ito na maaaring pagsamantalahan ng mga anti-Katoliko at mga erehe, at maaaring mabigyan ng maling interpretasyon ng mga mangmang. Subalit anumang paglilinaw na kinakailangan dito ay maaari namang matamo sa pamamagitan ng mga mapayapang interreligious dialogue, na siya namang tahasang itinataguyod dito ni Pope Francis. Alalahanin kasi natin na sa pakikipag-usap sa mga di-Cristiano, kinakailangan ding iakma ang ating mga pananalita sa paraang madali nilang mauunawaan at matatanggap. Saka na lamang natin ipinatatalastas ang mga mas malalalim at mas mabibigat na mga aral ng Pananampalataya kapag handa na sila na pakinggan ang mga iyon (1 Corinto 3: 1-3).
3. May dapat bang ikabalisa kung ang mga sinabi ni Pope Francis ay may kalabuan? Sa palagay ko, hindi dapat. Dahil kung iisipin, hindi ba't halos lahat naman ng mga aral ng Katolikong Pananampalataya ay nangangailangan din ng paglilinaw? Halimbawa, sa tuwing sinasabi natin na ang Biblia ay "salita ng Diyos," o na ang Mahal na Birheng Maria ay "Ina ng Diyos," o na ang Diyos ay "Trinidad," hindi ba't ito'y mga pananalitang may sapat na kalabuan na parehong nagbibigay-daan sa tama at maling interpretasyon?

Ang problema kasi, madali tayong nagpapa-apekto sa mga kritiko ni Pope Francis, at pati tuloy tayo'y nahahawa na sa ugali nilang laging nakabantay sa bawat kilos at salita ng Santo Papa upang maghanap ng lahat ng posibleng butas na maaaring palakihin. Oo, ang pagiging Santo Papa ay hindi nangangahulugan na lahat na lang ng sasabihin nila ay tama at/o kailangang tanggapin at igalang. Subalit sa pagkakataong ito, wala akong nakikitang mali. Kahit ilagay ko pa ang sarili ko sa posisyon ng mga erehe, maipagsisiksikan ko lamang dito ang erehiya ng indifferentism kung sasadyain kong mangatuwiran nang baluktot.

What is the bond that exists between the Catholic Church and non-Christian religions? There is a bond between all peoples which comes especially from the common origin and end of the entire human race. The Catholic Church recognizes that whatever is good or true in other religions comes from God and is a reflection of his truth. As such it can prepare for the acceptance of the Gospel and act as a stimulus toward the unity of humanity in the Church of Christ. CCCC 170

 

---

 

8:59 PM 7/25/2024

Ateismo ≠ Misoteismo

Kung sinasabi mong ateista ka—alalaong-baga'y di ka naniniwalang may Diyos—subalit ang batayan mo ay dahil ang Diyos ng Cristianismo ay "masama" o "baliw" dahil ginagawan ka Niya ng mga problema para manalangin kang ipag-adya sa mga naturang problema, hindi ba't parang sinasalungat mo na rin ang iyong sarili? Hindi ka talaga ateista; isa ka lamang misotheist—isang taong galit sa Diyos. Hindi natutugunan ng iyong mga pambabatikos ang usapin sa kung may Diyos nga ba talaga o wala. Lumalabas pa nga na wala ka sa katuwiran, dahil binabatikos mo ang isang entidad na iginigiit mong di naman pala totoo. Isa itong kabalintunaang talamak sa mga modernong ateista, at mababanaagan sa mga paborito nilang memes na naglalarawan sa isang sinaunang palaisipan: Kung ang Diyos ay mabuti, bakit may kasamaan sa mundo? Sa simula pa'y batid na ito ng Simbahan at matagal na niya itong tinutugon (CCC 272, 309-314). Subalit mistulang bulag (o nagbubulag-bulagan?) ang mga bagong henerasyon sa mga naturang paliwanag, kaya't paulit-ulit na binubuhay ang mga lumang argumento't pangungutya, sa pag-aakalang nakatuklas sila ng mga bago't mabisang "katibayan" na di daw kayang sagutin ng mga Cristiano.

O baka naman hindi talaga ito tungkol sa anumang seryosong usapin tungkol sa Diyos, kundi sa isang sakit sa pag-iisip na nag-uudyok sa isang tao na laging tumuligsa at makipagtalo? Mahirap sabihin, kaya't kadalasa'y mas mabuti pang umiwas na lang. Ayaw mong maniwalang may Diyos? Eh di huwag. Gusto mo akong alipustahin dahil naniniwala akong may Diyos? Eh di sige. Salamat na lang talaga sa kalayaang pang-relihiyon na tinatamasa ko bilang Pilipino, at protektado ako sa mga seryosong pang-uusig na dinaranas ng mga Cristiano sa mga bansang komunista at/o anti-Katoliko.

How do we collaborate with divine Providence? While respecting our freedom, God asks us to cooperate with him and gives us the ability to do so through actions, prayers and sufferings, thus awakening in us the desire "to will and to work for his good pleasure" (Philippians 2:13). CCCC 56

DISCLAIMER:
Ang iyong mga nabasa ay pawang sariling pagpapaliwanag ko lamang bilang isang indibiduwal na Katolikong layko, batay sa aking sariling pagkakaunawa sa mga aral ng Simbahan, at sa gayo'y hindi dapat ituring na opisyal/pormal na kapaliwanagan ng Simbahang Katolika, at hindi rin kumakatawan sa panig ng alinmang samahang pang-Katoliko. — MCJEFF

Diyos ang Binastos, pero sa kung Sinu-sino Humingi ng Tawad?

Kapag may kabalbalang nangyayari sa loob ng simbahan, oo, maraming tapat na Katoliko ang nababalisa. Subalit hindi sila nababalisa para sa sarili nila. Nababalisa sila para sa Diyos na nalapastangan dahil sa kabalbalang ginawa sa loob ng Kanyang banal na Tahanan. At dahil ang Diyos ang totoong "biktima" rito, hindi ba't nararapat lamang na sa Diyos tayo unang-unang humihingi ng kapatawaran at nagsasagawa ng karampatang pagbabayad-sala? Hindi ko lubos maisip kung bakit sa lahat ng mga lumabas na pahayag mula kay Julie Anne San Jose, sa Sparkle GMA Artist Center, at sa mismong Kura Paroko ng Nuestra Señora del Pilar Shrine and Parish, naisip nilang humingi ng tawad sa mga kung sinu-sinong personalidad liban sa Diyos at sa Mahal na Birheng Maria. Ipinahihiwatig ng mga naturang pag-uugali ang totoong ugat sa likod ng mga nangyaring kabalbalan. Higit nilang pinahahalagahan ang ikalulugod ng mundo kaysa sa kung ano ang ikalulugod ng Diyos. Mas ikinalulungkot pa nila ang mga negatibong reaksyon ng madla kaysa sa dangal ng Diyos na nalapastangan dahil sa kawalang respetong naganap. Mapagtatanto kaya nila ang pagkakamaling ito? May isasagawa kayang kaukulang pagbabayad-sala sa karangalan ng Diyos at ng Mahal na Ina?

"Ang pagmamahal ko sa bahay mo ay parang nagliliyab na apoy sa puso ko." JOHN 2: 17 PVCE

DISCLAIMER:
Ang iyong mga nabasa ay pawang sariling pagpapaliwanag ko lamang bilang isang indibiduwal na Katolikong layko, batay sa aking sariling pagkakaunawa sa mga aral ng Simbahan, at sa gayo'y hindi dapat ituring na opisyal/pormal na kapaliwanagan ng Simbahang Katolika, at hindi rin kumakatawan sa panig ng alinmang samahang pang-Katoliko. — MCJEFF

Paglalakbay Patungo sa Kamatayan: Ano ang Dapat Isaalang-alang?

Photo by Kampus Production from Pexels (edited)

Ano bang dapat gawin kapag may mahal ka sa buhay na malapit nang mamatay—kapag may iilang oras na lang siyang nalalabi sa mundong ibabaw? May nabalitaan akong ganito noon: Isang batang may kanser at may taning na ang buhay. At ano ang pinagsumikapang gawin ng kanyang nanay para sa kanya? Ang makausap niya sa telepono ang paborito niyang YouTuber. Naging napakalaking isyu pa nito dahil hindi agad napagbigyan ang hinihiling na pabor, at maraming galit na galit sa naturang YouTuber na wari ba'y mayroon siyang moral na obligasyong tuparin ang huling kahilingan ng sinumang tagahanga niyang naghihingalo.

Hindi ko lubos maisip kung bakit sa dinami-dami ng maaaring maging huling kahilingan ng isang tao, ang pakikipag-usap pa sa isang YouTuber ang gusto niya. Ano bang mapapala mo dun? Matutulungan ka ba niya para paghandaan ang nalalapit mong pagharap sa hukuman ni Cristo? Nakasalalay ba sa kanya ang magiging magpakailanmang hantungan ng iyong kaluluwa? Akalain mo iyon, mamamatay ka na pero ang laman pa rin ng puso mo ay ang mga bagay na wala naman talagang kabuluhan sa bandang huli?

May isa pa akong nabalitaan noon: Isang batang naghihingalo dahil sa rabies. Habang tinatalian na siya sa kama, wala namang tigil ang nanay niya sa kakasabi ng, "Mahal na mahal ka ni nanay. Tatandaan mo iyan, anak. Mahal na mahal kita." Naisip ko: Paano kaya kung ako ang nasa kalagayan nung bata? Oo, sige, mahal ako ng nanay ko, pero anong magagawa ng pagmamahal na iyon sa sitwasyon ko? Mapipigilan ba ng pagmamahal na iyon ang rabies na pumapatay sa akin? Maiibsan ba ng pagmamahal na iyon ang mga paghihirap ko? At bakit ko ba iyan kailangang tandaan hanggang sa huling sandali? Gusto mo pa ba akong magpasalamat? Hindi ba't parang ikaw lang ang nakikinabang sa ginagawa mong yan, dahil pamamaraan mo iyan para wala kang panghihinayangan at walang babagabag sa konsensya mo kapag wala na ako?

Oo, nakagagaan ng loob na malaman na mahal na mahal ka ng nanay mo at nasa tabi mo siya hanggang sa huling sandali. Pero kung mamamatay ka na, tila ba balewala na kahit buong mundo pa ang magmahal sa iyo. Dahil kahit gaano pa kalaki ang pagmamahal sa iyo ng sinumang tao, wala naman siyang ibang magagawa kundi ang panoorin kang mamatay. Hindi ka niya matutulungan. Hindi ka niya masasamahan hanggang sa kabilang buhay. Hindi ka madadala sa Langit ng pagmamahal ng sinumang tao dito sa lupa.

Ito ang punto ko: Na bilang isang Cristiano, kung may mahal ka sa buhay na mamamatay na, unahin mong asikasuhin ang pagtawag sa pari. At ikaw namang naghihingalo, gugulin mo na ang lahat ng nalalabing oras mo para sa pakikipagkasundo sa Diyos. Ang panahon ng paghihingalo ay panahon ng pananalangin. Grasya na nga iyang maituturing, dahil sa halip na biglaang kamatayan, minarapat ng Diyos na bigyan ka pa ng pagkakataon na maghanda. Hindi lahat ay napagkakalooban ng ganyang biyaya, kaya huwag sanang sayangin sa pagiisip at pagaasikaso ng mga bagay na walang katuturan. Mabuti na sinasamahan ka ng mga mahal mo sa buhay, pero mas mahalagang maging kasama mo ang Panginoong Jesu-Cristo mismo. Sikapin mong makatanggap ng viatiko:

Sa mga malapit nang lumisan sa buhay na ito, ay naghahandog ang Iglesia, bukod sa Pagpapahid sa mga maysakit, ng Eukaristia bilang viatiko. Sa pagtanggap sa sandaling ito ng pagyao sa Ama, ang komunyon ng Katawan at Dugo ni Cristo ay may isang tanging kahulugan at halaga. Ito'y binhi ng buhay na walang hanggan at kapangyarihan ng muling pagkabuhay, ayon sa wika ng Panginoon: "Ang kumain ng aking laman at uminom ng aking dugo ay may buhay na walang hanggan at siya'y aking muling bubuhayin sa huling araw" (Jn 6:54). Yayamang ito'y sakramento ni Cristong namatay at muling nabuhay, ang Eukaristia ay sakramento ng pagtawid sa buhay mula sa kamatayan, mula sa daigdig na ito patungo sa Ama (Jn 13:1). CCC 1524

DISCLAIMER:
Ang iyong mga nabasa ay pawang sariling pagpapaliwanag ko lamang bilang isang indibiduwal na Katolikong layko, batay sa aking sariling pagkakaunawa sa mga aral ng Simbahan, at sa gayo'y hindi dapat ituring na opisyal/pormal na kapaliwanagan ng Simbahang Katolika, at hindi rin kumakatawan sa panig ng alinmang samahang pang-Katoliko. — MCJEFF