"Ipinapahayag ko na ako ay Katoliko at sa relihiyong ito ako iminulat at nag-aral, at dito ko rin nais mabuhay at mamatay. Binabawi ko nang buong puso ang anumang salita, sulat, gawa, at gawi na laban sa katangian ng isang anak ng Simbahan. Ako'y naniniwala at nanunungkulan nang ayon sa itinuturo nito."
JOSE P. RIZAL

Linggo, Hunyo 19, 2022

Masama bang tawaging "Padre" ang mga Pari?

"Huwag ninyong tawaging ama ang sino mang tao sa lupa, sapagkat iisa lamang ang inyong Ama na nasa langit."

MATEO 23: 9-10

Kung iisipin, dito sa atin sa Pilipinas, wala namang tumatawag sa Pari ng "ama," "tatay," "itay," "papa," "amang," o "tatang." Ang nakagisnang tawag ay "Padre," (na halata namang impluwensya lamang ng mga Kastila) o di kaya'y ang Amerikanong salitang "father" para sa mga naaasiwa sa makalumang tono ng "Padre." Oo, pare-pareho ang literal na kahulugan ng mga ito, subalit malinaw din naman sa atin na pagdating sa mga Pari, ginagamit lamang ang mga naturang salita bilang pagkilala sa kanilang mismong pagka-pari, hindi para palitan ang Diyos Ama bilang iisa at pangkalahatang Ama ng sangnilikha. Sa totoo lang, makapagtuturo ba tayo ng kahit isang Katoliko na may gayong maling pananaw?

Sapagkat sino bang matinong Katoliko ang mag-iisip na pinapalitan ng Pari ang Diyos, gayong sila pa nga ang nagtuturo sa atin na kilalanin ang Diyos Ama at maging laging masunurin sa Kanya? Sa katunayan, anumang paggalang na iginagawad natin sa mga lingkod ng Simbahan, maging sa sino mang Pari o kahit sa mismong Santo Papa, ay iginagawad lamang alang-alang sa Diyos na naglagay sa mga naturang lalaki sa kanilang mga katungkulan sa Simbahan. Sa Katolikong pananaw, ang mga Pari ay nakikibahagi lamang, sa limitadong kaparaanan at sa mas nakabababang antas, sa walang hanggan at panlahatang pagka-ama ng Diyos Ama sa Langit. Halata naman na sila mismo'y napaiilalim din sa pagka-ama ng Diyos.

Mismong ang mga Apostol ay nakababatid na mayroon silang maka-amang katayuan sa Simbahan. Sabi nga ni San Pablo: "Maaari kayong magkaroon ng libu-libong guro kay Cristo, ngunit hindi ng maraming ama. Sapagkat kay Cristo Jesus isinilang ko kayo sa pamamagitan ng ebanghelyo." (1 Corinto 4: 15). Kung totoo yan sa mga Apostol, totoo rin iyan sa kanilang mga kahaliling Obispo, at sa limitadong antas, ay totoo rin naman sa mga Pari (na nagsisilbing mga kinatawan at kamanggagawa ng nakasasakop na Obispo sa isang diyosesis). Taliwas sa mga pagtuligsa, malinaw ang Biblikal na sandigan ng ating kaugalian. Malinaw na hindi natin nilalabag ang diwa ng Mateo 23: 9-10.

Ang pamamahala sa Simbahan ay katulad ng pamamahala ng isang ama sa kanyang sariling mag-anak (1 Timoteo 3: 4-5; 1 Tesalonica 2: 11). Hindi kalabisan na ituring ang mga Pari bilang mga "amang pangkaluluwa" dahil iyon naman talaga ang pangunahing pananagutan nila sa harap ng Diyos: "Tumalima kayo sa inyong mga pinuno at pasakop sa kanila, sapagkat sila ang nag-aalaga sa inyong mga kaluluwa at mananagot sa inyo." (Hebreo 13: 17). Ngayon, kung "Cristiano" ang tingin mo sa iyong sarili, subalit hindi mo naman matanggap na may mga Cristiano ring gumaganap bilang tagapangalaga ng kaluluwa mo, ibig sabihin, hindi ka totoong Cristiano. Hindi ka totoong nagpapasakop sa Diyos Ama. Hindi ka kabilang sa kanyang sambahayan. Isa kang suwail at mapagmataas na anak. Ikaw ang totoong nagmamapuri sa harap ng Diyos, hindi ang mga Paring tinutuligsa mo.

"Though priests of the New Testament, in virtue of the sacrament of Orders, exercise the most outstanding and necessary office of father and teacher among and for the People of God, they are nevertheless, together with all Christ's faithful, disciples of the Lord, made sharers in his Kingdom by the grace of God's call. For priests are brothers among brothers with all those who have been reborn at the baptismal font. They are all members of one and the same Body of Christ, the building up of which is required of everyone . . . . The Christian faithful, for their part, should realize their obligations to their priests, and with filial love they should follow them as their pastors and fathers. In like manner, sharing their cares, they should help their priests by prayer and work insofar as possible so that their priests might more readily overcome difficulties and be able to fulfill their duties more fruitfully."

SECOND VATICAN COUNCIL
Presbyterorum Ordinis, 9

Magkagayon man, hindi ito nangangahulugan na ang pagtawag sa mga Pari ng "Padre" ay isang pirmihang kaugaliang nagsimula mismo sa mga Apostol. Bagkus, nagsimula ito sa mga monghe (source: NJBC), at kalauna'y lumaganap sa Simbahan dahil karamihan sa mga naoordenahang Pari ay kabilang sa mga ordeng relihiyoso. Noong 1800's, sa pangunguna ni Nicholas Cardinal Wiseman, isinulong niyang tawaging "Padre" ang lahat ng mga Pari, relihiyoso man ito o hindi. At ito na nga ang kaugaliang nakasanayan ng lahat.

Kung gayon naman pala, bakit hindi na lang pagbigyan ang reklamo ng mga anti-Katoliko, at gumamit na lang tayo ng ibang mga taguri sa Pari? Hindi tamang pagbigyan sila dahil ang mismong batayan ng kanilang pagrereklamo ay mali. Hindi naman kinikilala ng mga anti-Katoliko ang sagradong katayuan ng mga Pari bilang mga inordenahang presbitero ng Simbahan, at sa simula pa lang ay itinataguyod na nila ang pagka-suwail sa mga lehitimong pinuno ng Simbahan. Kung pagbibigyan sila, parang kinunsinte pa natin ang kanilang mga pagkakamali. Mas natuturuan natin sila ng kung ano ba ang wastong Cristianong pananaw sa mga pinuno ng Simbahan kung pinaninindigan natin ang ating kaugalian.


DISCLAIMER:
Ang iyong mga nabasa ay pawang sariling pagpapaliwanag ko lamang bilang isang indibiduwal na Katolikong layko batay sa aking sariling pagkakaunawa sa mga aral ng Simbahan, at sa gayo'y hindi dapat ituring na opisyal/pormal na kapaliwanagan ng Simbahang Katolika, at hindi rin kumakatawan sa panig ng alinmang samahang pang-Katoliko. — MCJEFF