"Nung gabing yun, nagpakita ang Panginoon kay Paul at sinabi, 'Wag kang matakot! Naging witness kita dito sa Jerusalem, at ganun din ang gagawin mo sa Rome.'" (Acts 23: 11 PVCE)
Alinsunod sa ipinauusong interpretasyon sa taludtod na ito ng ilang mga Katolikong apolohista, pinatutunayan daw nito ang paglilipat ng pamamahala/himpilan ng Simbahang Katolika buhat sa Jerusalem patungong Roma. Tutol ako sa interpretasyong ito, hindi dahil sa tutol ako sa mahalagang katayuan ng Simbahang Romana bilang Sede Apostolika, mangyaring si Apostol San Pedro ang unang obispo ng Roma, doon siya namatay na martir at doon din siya nailibing kaya't ang bawat humahaliling Obispo ng Roma ay awtomatikong humahalili sa kanya at sa kanyang natatanging gampanin sa Simbahan bilang Bikaryo ni Cristo at pinuno sa lahat ng mga Obispo. Bagkus, ang tinututulan ko ay ang tila ba kalabisan sa pagbibigay-kahulugan na hindi na ipinagsasaalang-alang ang konteksto ng taludtod. Mayroon akong tatlong pangunahing dahilan ng aking pagtutol:
- Hindi naman ginamit ng mga Church Fathers ang Gawa 23:11 sa pagpapaliwanag/pagpapatibay ng pangunahing katayuan ng Simbahang Romana.
- Hindi ito ginamit ng mga Konsilyo Ekumeniko ng Lyons II (1274), Florence (1438-1445), at Vatican I (1869-1870) nang kanilang itaguyod at papagtibayin ang nakatataas na katayuan ng Simbahang Romana at ang mga natatanging karapatan at karangalan ng Santo Papa.
- Walang anumang katulad na interpretasyon na binabanggit sa mga pangunahing Bibliang pang-Katoliko at komentaryong biblikal.
| Haydock Catholic Bible Commentary (1859) | Be constant...so must thou bear witness also at Rome; and so needest not fear to be killed by them. (Witham) |
| An Exposition of the Acts of the Apostles Consisting of an Analysis of Each Chapter and of a Commentary, Critical, Exegetical, Doctrinal, and Moral (The Most Rev. Dr. MacEvilly, 1899) | "Night following." How this consoling and encouraging apparition took place is not mentioned. It conveyed an assurance that Paul's mode of acting before the Sanhedrim was pleasing to our Lord. There is no allusion to a dream or ecstasy. Hence, many hold it occurred while Paul was awake. He ardently desired to visit Rome (xix.21). He now receives an assurance that his wishes will be gratified. "Constant," in Greek "take courage," "be without fear." |
| New American Bible (1970) | The occurrence of the vision of Christ suggests that Paul's experiences may have placed him in a state of depression. |
| New Jerome Biblical Commentary (1990) | The Lord appeared: This consoling vision (18:9; 27:24) erects a major milepost in Luke's story: Paul's Jerusalem testimony is finished, and his mission's goal at Rome comes into view, both under the "necessity" (dei) of the very plan of God. (19:21) |
| Christian Community Bible: Catholic Pastoral Edition | To understand the chapters dealing with Paul’s trial we have to remember that justice in the Roman empire was very well organized. The supreme tribunal was in Rome: this was the Tribunal of Caesar, and Roman citizens fearing a mistrial in their province could appeal to the Tribunal of Caesar. There were governors (or procurators) who administered justice in each province. In the Jewish territory, the Romans who occupied the country kept the important cases for themselves, but they left the rest to the Jewish tribunals, especially religious affairs. Paul was to go through various tribunals, beginning with the Sanhedrin, or religious court of the Jews, all the way to the tribunal of Caesar. Thus, through Paul, the words of Jesus entrusting to his apostles the mission of proclaiming him before Jewish and pagan authorities was to be fulfilled. Paul tries to make the resurrection of Christ the theme of his declaration. There was a trial to condemn Jesus. Now, Paul tries to have the governors pay attention to the cause of the risen Jesus, and he succeeds. In every age, such will be the zeal of the witnesses of Christ when they are accused: to demonstrate that they are not acting out of self-interest, nor from any human motive, but because they are the servants of Christ. |
| New American Bible: Revised Edition | The occurence of the vision of Christ consoling Paul and assuring him that he will be his witness in Rome prepares the reader for the final section of Acts: The journey of Paul and the word he preaches to Rome under the protection of the Romans. |
| Ignatius Catholic Study Bible | the Lord stood by: The risen Christ spoke to Paul several times after their initial encounter near Damascus (9:36; 18:9; 22:17-18). witness also at Rome: Sets the stage for the final movement of Acts, where Paul appeals his case to Caesar (25:12) and journeys by ship to the imperial capital in Italy (28:14). |
Inilagay ba ng Diyos sa mga kamay ni San Pablo ang pagpapasya kung saan ilalagay ang himpilan ng Simbahan? Kaya ba naging himpilan ng mga Apostol ang Simbahan sa Jerusalem ay dahil sa pangangaral ni San Pablo sa Jerusalem? Si San Pablo ba ang batayan ng nakatataas na katayuan ng Simbahang Romana? Kailangan ba ng Diyos ang Roma para sa pagpapalaganap ng Ebanghelyo? Mahalaga bang humimpil sa Roma ang kataas-taasang mahisteryo ng Simbahan? Nang magpakita ang Panginoong Jesus kay San Pablo, iyon nga ba talaga ang nasa isip niya: Ang dakilang plano ng "paglilipat" ng Simbahan mula sa Jerusalem patungong Roma?
Ito'y mga lehitimong katanungang tila ba hindi man lang sumasagi sa isip ng marami, palibhasa'y naghahanap lang ng mga apolohistang magbibigay sa ng listahan ng mga taludtod na "pambara" sa mga anti-Katoliko. Wala na silang pakealam sa konteksto. Wala na silang pakealam sa tunay na kahulugan ng mga binabasa nila. Wala na silang ipinagkaiba sa mga Protestanteng Pundamentalista na bihasa sa pagsasangkalan ng mga letra-por-letrang taludtod sa Biblia, anupa't nabasa lang ang salitang "Roma" sa Gawa 23:11, agad-agad na itong kinasangkapan sa kanilang sariling bersyon ng pundamentalismo para ipagsiksikan sa mundo ang "Romano Katolisismo."
"The Romans were undergoing many tribulations. Paul wanted to see them in order to comfort them and also to be comforted by them... What humility he had! He showed them that he needed them as much as they needed him. By doing this, he put learners in the position of teachers, not claiming any superiority for himself but pointing out that they were fully equal to him."ST. JOHN CHRYSOSTOM
407 A.D.
Bakit nga ba nagpunta sa Roma si San Pablo? Noon pa ma'y plano na talaga niya ito (Gawa 19: 21). Pero bakit nga ba? Dahil ba inatasan siya ng Panginoong Jesus na ilipat ang mahisteryo ng Simbahan mula sa Jerusalem patungong Roma? HINDI. Si San Pablo na rin mismo ang nagpaliwanag sa mga taga-Roma:
- "Para ma-share ko sa inyo ang mga blessings na binigay ng Espiritu ng Diyos para mapalakas ang faith nyo." (Romans 1: 11 PVCE)
- Para matulungan natin ang isa't-isa, para mapalakas ko ang faith nyo at mapalakas nyo din ako." (Romans 1: 12 PVCE)
- "Gusto kong may ma-convince din akong maging disciples ni Christ dyan sa Rome, gaya ng nagawa ko sa ibang mga Gentiles." (Romans 1: 13 PVCE)
"Para ilipat sa inyo ang himpilan ng Simbahan na nasa Jerusalem."
Oo, pinabanal ni San Pablo ang Roma dahil sa kanyang pagkamatay doon bilang martir,1 pero hindi ibig sabihin na ito na rin ang naging batayan kaya umangat ang estado ng Simbahang Romana bilang "ina at guro ng lahat ng mga Simbahan" (Pius IV, Iniunctum Nobis, 1564). Bilang Katoliko, batid naman natin ang tanging tunay na batayan: Ang paghalili ng mga Santo Papa kay San Pedro.2 Walang kinalaman dito si San Pablo (Roma 15: 20). Walang kinalaman dito ang katayuan noon ng Roma bilang kapitolyo at pangunahing lungsod ng sinaunang mundo. Hindi ang pagiging "Romano" ang importante. Hindi "kailangan" ng Simbahan na maging "Romano" upang matupad niya ang kanyang misyon na gawing alagad ang lahat ng mga bansa. Kaya lamang nagkaroon ng permanenteng kaugnayan ang Roma sa Simbahang Katolika ay dahil si San Pedro ang naging unang Obispo ng Simbahang Romana. Si San Pedro ang importante. Si San Pedro ang may-hawak ng mga susi ng kaharian. Si San Pedro ang bato na pinagtayuan ng Simbahan. At hindi si San Pedro ang kausap ng Panginoon sa Gawa 23:11.
Maling-mali tayo kung iniisip nating may malaking kakulangan ang Simbahang itinayo ng Panginoong Jesus noong unang siglo, at ito'y makukumpleto lamang kung magiging "Romano" kaya't pinapupunta ng Panginoon si San Pablo sa Roma. Maling-mali rin tayo kung iniisip nating ginampanan ng Simbahang Romana ang pagiging "himpilan" ng Simbahan noong unang sanlibong taon ng Cristianismo katulad ng naging katatayuan ng Simbahan sa Jerusalem noong unang siglo. Sa Gawa 15 isinalaysay kung paanong nagpulong sa Jerusalem ang mga Apostol at Matatanda upang lutasin ang mga usapin sa doktrina at paggawi ng Simbahan. Subalit ganyan din ba ang sistema noong unang sanlibong taon ng Cristianismo nang magkaroon ng mga seryosong usapin sa doktrina at paggawi? Hindi. Hindi lingid sa atin na ang mga unang pitong Konsilyo Ekumeniko ay hindi naman ginanap sa Roma kundi sa Nicaea, Constantinople, Ephesus, at Chalcedon. Sa katunaya'y bihira lamang nagkaroon ng aktibong pakikilahok ang Santo Papa sa mga naturang konsilyo:
"From the First Ecumenical Council onwards, major questions regarding faith and canonical order in the Church were discussed and resolved by the ecumenical councils. Though the bishop of Rome was not personally present at any of those councils, in each case either he was represented by his legates or he agreed with the council's conclusions post factum. The Church's understanding of the criteria for the reception of a council as ecumenical developed over the course of the first millennium. For example, prompted by historical circumstances, the Seventh Ecumenical Council gave a detailed description of the criteria as then understood: the agreement (symphonia) of the heads of the churches, the cooperation (synergeia) of the bishop of Rome, and the agreement of the other patriarchs (symphronountes). An ecumenical council must have its own proper number in the sequence of ecumenical councils, and its teaching must accord with that of previous councils. Reception by the Church as a whole has always been the ultimate criterion for the ecumenicity of a council."3
Anuman ang ating mga kasalukuyang paninindigan hinggil sa katatayuan ng Santo Papa at ng Simbahang Romana, hindi natin ito basta na lamang maisisiksik sa konteksto ng Gawa 23:11. Mahabang kasaysayan ang pinagdaanan ng Simbahang Katolika bago naging malinaw at mahigpit ang mga kapangyarihang tinatamasa ng kahalili ni San Pedro sa Roma. Hindi ito ang tipo ng sistemang maitatatag ni San Pablo sa Roma sa pamamagitan lang ng pangangaral ng Ebanghelyo doon. Ang problema, maraming nagpapadaig sa sablay na hamon ng Pundamentalismo. Hinahanapan nila tayo ng letra-por-letrang batayan sa Biblia na nagsasabing ang Simbahang "Romano Katoliko" ang naging himpilan ng Simbahan, at mistula naman tayong utu-uto na naghanap ng letra-por-letrang batayan hanggang sa nasumpungan ang Gawa 23:11 at ito ang ipinangalandakang "ebidensya." At tuwang-tuwa naman tayo sa "ebidensyang" natuklasan natin.
Ngayon, dahil ba sa mga sinabi kong ito ay wala na akong karapatang magpaliwanag ng kahit ano hangga't wala akong naipapakitang pormal na edukasyon sa Biblia? Mangmang ba ako sa kasaysayan ng Cristianismo? Naiingit ba ako sa Simbahang Katolika, at pinaglilingkuran ko si Satanas? Hinugot ko lang ba ang lahat ng ito mula sa kawalan? Isa ba akong sulpot? Nakapangingilabot na may mga nagpapakilalang "Katoliko" at "tagapagtanggol" daw ng Simbahan, subalit nagiging mapanira sa kapwa sa tuwing napagsasabihan sa kanilang maling sistema ng apolohetika. Sa totoo lang, hindi naman ako naiinis nang dahil sa mga negatibong komento ng mga "tagapagtanggol" ng Simbahan. Sanay na akong napagkakamalang kung anu-ano nang dahil sa mga kakaibang opinyon ko sa mga bagay-bagay at sa pagsisikap kong maging patas kahit sa mga notoryus na anti-Katoliko at ateistang dumarating sa buhay ko. Kung ibig nilang panindigan ang mga interpretasyon nila sa Gawa 23:11, bahala na sila sa buhay nila. Aabalahin ko pa ba ang sarili kong magpaliwanag sa mga taong sarado ang pag-iisip at di marunong tumanggap ng pagtutuwid?
- "The Feast of the holy Apostles Peter and Paul is kept on the 29th of June, because on that day both of them glorified God by their martyrdom, and won the crown of justice. Peter is the chief, and Paul is the greatest of the apostles. The former is the rock of the unity of the Church, the latter is the representative of her Catholicity. Their blood has consecrated Rome, the ancient capital of the pagan world, to be the capital of the Christian world, the mother and teacher of all churches." (Knecht, Frederick Justus. "A Practical Commentary on Holy Scripture", 1910. p. 803.) [BUMALIK]
- "The holy Roman Church has been placed at the forefront not by the conciliar decisions of other churches, but has received the primacy by the evangelic voice of our Lord and Savior, who says: 'You are Peter, and upon this rock I will build my Church, and the gates of hell will not prevail against it; and I will give to you the keys of the kingdom of heaven, and whatever you shall have bound on earth will be bound in heaven, and whatever you shall have loosed on earth shall be loosed in heaven'. The first see, therefore, is that of Peter the apostle, that of the Roman Church, which has neither stain nor blemish nor anything like it." (Pope Damasus I, 382 A.D.) [BUMALIK]
- Synodality and Primacy During the First Millennium: Towards a Common Understanding in Service to the Unity of the Church, ❡ 18. Ito'y dokumentong resulta ng diyalogo sa pagitan ng mga dalubhasa sa panig ng Simbahang Katolika at ng mga Simbahang Ortodoksa. Bagama't naglalaman ng ilang mga di katanggap-tanggap na pananaw hinggil sa Santo Papa, naisalaysay nito nang wasto at patas ang aktuwal na sistema ng mga Konsilyo Ekumeniko noong unang milenyo ng Cristianismo. Gayunman, ang naturang sistema ay hindi pinalampas ng Second Council of Lyons noon pa mang 1274, at tahasan nitong nilinaw ang awtoridad ng Simbahang Romana:
"Also this same holy Roman Church holds the highest and complete primacy and spiritual power over the universal Catholic Church which she truly and humbly recognizes herself to have received with fullness of power from the Lord Himself in Blessed Peter, the chief or head of the Apostles whose successor is the Roman Pontiff. And just as to defend the truth of Faith she is held before all other things, so if any questions shall arise regarding faith they ought to be defined by her judgment. And to her anyone burdened with affairs pertaining to the ecclesiastical world can appeal; and in all cases looking forward to an ecclesiastical examination, recourse can be had to her judgment, and all churches are subject to her; their prelates give obedience and reverence to her. In her, moreover, such a plentitude of power rests that she receives the other churches to a share of her solicitude, of which many patriarchal churches the same Roman Church has honored in a special way by different privileges-its own prerogative always being observed and preserved both in general Councils and in other places." (Profession of Faith of Michael Palaeologus)
[BUMALIK]
DISCLAIMER:
Ang iyong mga nabasa ay pawang sariling pagpapaliwanag ko lamang bilang isang indibiduwal na Katolikong layko batay sa aking sariling pagkakaunawa sa mga aral ng Simbahan, at sa gayo'y hindi dapat ituring na opisyal/pormal na kapaliwanagan ng Simbahang Katolika, at hindi rin kumakatawan sa panig ng alinmang samahang pang-Katoliko. — MCJEFF